Een kort kijkje in de praktijk van vandaag van een Zoeterwouds melkveebedrijf, waarvan de boer zéér begaan is met het lot van weidevogels. Als vrijwilligers vonden wij samen met de boer vorig jaar ruim honderd nesten met eieren van grutto, kievit, tureluur, scholekster en meerdere soorten eenden. Dit voorjaar gingen we weer elke zondag vroeg de polder in en de teller staat nu op 83 (o.m. 23 grutto, 30 kievit en 11 tureluur). We markeren op rond 35 ha. de nesten en volgen het legsel, totdat de jongen uit het ei komen.
Uit ruim driekwart van de legsels komen jonge vogels. Echter, dan begint de meest kritieke fase voor de vogels: ze moeten eerst ‘vliegvlug’ worden, pas dan hebben ze een behoorlijke overlevingskans. Voor een grutto is dat een week of drie, vier, terwijl een jonge kievit zo’n vijf weken nodig heeft. ‘Onze’ boer doet er alles aan om die overlevingskansen te vergroten door afwisselend weidebeheer, uitgestelde maaidatum en actieve bescherming van nesten. Er is altijd wel lang gras in de buurt, waar de jongen zich kunnen verschuilen.
Intensieve landbouw
De vermindering van het aantal weidevogels wordt, je leest en hoort het bijna overal, veroorzaakt door de boeren, de intensieve landbouw en het landbouwbeleid. Ik ga niet beweren dat er geen verband is tussen het een en het ander. De afgelopen decennia zijn door inzet van heel veel gemeenschapsgeld speciale gebieden ingericht, die in beheer zijn van organisaties als Staatsbosbeheer (SBB). Ook daar lukt het niet om de populatie weidevogels op niveau te houden.
Het is onderhand hoogste tijd om echt iets te dóen aan predatie; eieren en kuikens worden opgegeten door de al genoemde roofdieren en dit is buitengewoon frustrerend voor iedereen die energie steekt in de bescherming van weidevogels.
Slachting door vossen
Er zitten nu weer vossen in de polders in Zoeterwoude. Door het laat afkomen van afschotvergunningen kon weinig tegen de dieren worden gedaan voordat het huidige broedseizoen begon. Bij een biologische melkveehouder in het aangrenzende Stompwijk hebben vossen een slachting aangericht. Ook in het naburige gebied van SBB lopen amper nog jonge vogels rond.
Er is derhalve volop aanleiding om op de vos hier te bejagen. Jagers maakten onlangs een plan en de buitengewone opsporingsambtenaar vond dat ook dat het moest gebeuren. Vorige week werd het plan op het laatste moment van hogerhand afgeblazen, er zou kans zijn op reputatieschade voor SBB! Komend jaar krijgen jagers meer ruimte voor de jacht op de vos (zie ook Leidsch Dagblad 8 juni jl.). Het kwartje begin te vallen, al is het wel bizar dat ook dit voorjaar weer onnodig veel jonge vogels sneuvelen.
Vrijwilligers
Het is waar: het intensieve gebruik van boerenland staat op gespannen voet met het behoud van geschikte leefgebieden voor weidevogels. Er zijn echter steeds meer boeren die zich het lot van weidevogels aantrekken én die daar wat aan willen doen. Zonder boeren en vrijwilligers gaat het niet lukken.
Agrarische ondernemers die hun bedrijfsvoering ingrijpend aanpassen om (jonge) vogels betere kansen te geven, moet je stimuleren en compenseren. Eigenlijk is het simpel: minder opbrengst, meer natuur en vooral meer weidevogels, daar moet de samenleving wat voor over hebben.
Jack Luiten
Recente reacties